بزاق دهان| مضرات بزاق دهان| عکس بزاق دهان
بزاق دهان را چطور کم کنیم؟ | علت ترشح بیش از اندازه بزاق دهان | 6 بیماری مرتبط با بزاق دهان
رصد: بزاق دهان مایعی است که توسط غدد بزاقی تولید و در دهان ترشح می‌شود. میزان ترشح بزاق دهان در افراد مختلف با هم متفاوت است. ترشح بیش از حد بزاق دهان می‌تواند مشکلاتی مانند صحبت کردن و غذا خوردن برای فرد ایجاد کند و اعتماد به نفس او را پایین بیاورد. برای آشنایی با بزاق دهان و درمان ترشح بیش از اندازه آن ادامه این مقاله را بخوانید.
بدن شما هر روز بزاق زیادی تولید میکند؛ چیزی حدود یک تا دو لیتر موکوس در روز. بیشتر اوقات ما بدون اینکه فکر کنیم کاملاً غیرارادی آب دهانمان را قورت می‌دهیم.
شما دو غده بزاقی اصلی در طرفین صورت خود در کنار آرواره‌ها دارید و دو غده بزاقی در زیر و وسط آرواره و دو غده بزاقی دیگر هم زیر زبانتان. شما در واقع صدها یا هزارها غدد بزاقی فرعی دارید که در تمام حفره دهانتان، گونه‌ها، لب‌ها و تا پایین گلویتان پخش هستند. پس عجیب نیست که طی روز این‌همه آب دهان تولید کنید.
اما اگر متوجه شدید آب از دهانتان جاری می‌شود، پس احتمالاً یا بزاق زیادی تولید می‌کنید یا مشکلی در بلع بزاق تولید شده و طبیعی بدنتان دارید. در هر دو حالت لازم است توسط پزشک بررسی شوید تا معلوم شود در بدنتان چه اتفاقی در حال رخ‌دادن است. در واقع تولید بزاق زیاد به‌خودی‌خود یک بیماری نیست، بلکه عارضه‌ای ناشی از یک مشکل دیگر است.
دلایل تولید بیش از اندازه بزاق دهان
وقتی به هر دلیلی غدد بزاقی آب دهان زیادی تولید کنند طیفی از علائم رخ خواهند داد که می‌توانند شامل موارد زیر شوند:
. جاری‌شدن آب از دهان
. آسیب‌دیدن و حساس شدن پوست اطراف دهان که می‌تواند منجر به عفونت شود
. ترک‌خوردن لب‌ها
. دهیدراته شدن بدن
. بوی بد دهان
. پنومونی (بزاق زیاد می‌تواند باعث شود آب دهانتان را به تنفستان بکشید و حتی وارد ریه‌هایتان کنید)
. اختلال در حس چشایی
. مشکل در حرف‌زدن
. اضطراب اجتماعی
. ریفلاکس اسید دارید
به این اتفاق واتربراش می‌گویند که علامتی از ریفلاکس است و زمانی روی می‌دهد که فرد بزاق زیادی تولید میکند. اگر ریفلاکس داشته باشید، بزاق و اسید به سمت دهانتان بالا می‌آیند.
اگر این اتفاقی است که برای شما می‌افتد و دیگر علائم ریفلاکس را هم دارید (مزه ترش در دهان، آروغ‌زدن‌های مکرر، سوزش سر دل و بوی بد دهان) حتماً به پزشک مراجعه کنید.
اگر احساس می‌کنید چیزی در گلویتان گیر کرده هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید. زیرا برخی از سرطان‌ها مثل سرطان مری می‌توانند مشکل در بلع ایجاد کنند.
آلرژی دارید
ممکن است بدن شما به‌عنوان یک مکانیسم دفاعی نسبت به یک محرک مثل خاک، آلودگی و یک آلرژن، مجبور شود مایعات بیشتری تولید کند و به‌صورت آبریزش بینی یا آبریزی چشم آن را تجربه کنید. محرک‌ها در دهان نیز می‌توانند باعث تولید بزاق زیاد شوند.
علائم آلرژی می‌توانند زندگی را واقعاً سخت کنند؛ اما داروهای بدون نسخه زیادی وجود دارند که کمکتان می‌کنند. البته توصیه می‌کنیم بجای اینکه خودتشخیصی و خوددرمانی کنید، به پزشک مراجعه کنید تا با کمک پزشک علائمتان خوب کنترل شده و زندگی بهتری داشته باشید.
ارتباط تولید بزاق دهان با داروهایی که مصرف می‌کنید
غدد بزاقی شما توسط سیستم عصبی پاراسمپاتیکتان کنترل می‌شوند که برعکس سیستم سمپاتیک عمل میکند (واکنش جنگ یا گریز). هر دارویی که سیستم پاراسمپاتیک شما را فعال کند می‌تواند باعث تولید بزاق زیاد هم بشود. بیشتر داروها، ضد سیستم پاراسمپاتیک هستند و اکثرا باعث خشکی دهان می‌شوند. اما دو دارو هستند که سیستم پاراسمپاتیک را فعال رده و باعث تولید زیاد بزاق می‌شوند، از جمله کلونازپام که یک داروی ضدتشنج است و کلوزاپین که یک داروی آنتی‌سایکوتیک بوده و برای درمان اسکیزوفرنی به کار می‌رود.
هرگز مصرف هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید. پزشکتان می‌تواند توصیه‌هایی به شما بکند تا عوارض جانبی دارویتان قابل‌کنترل شود.
مثلاً گاهی یک اسپری ضدپشه می‌تواند باعث افزایش بزاق دهان شود. مواد شیمیایی ضدحشرات احتمالاً بر سیستم عصبی پاراسمپاتیک اثر می‌گذارند.
حالت تهوع دارید
تهوع می‌تواند باعث شود دهانتان پُر از بزاق شود. تهوع توسط سیستم پاراسمپاتیک کنترل می‌شود و گاهی وقتی تهوع دارید مغزتان فکر میکند شما مسموم شده‌اید و سعی میکند با دادن دستور تخلیه به معده شما را از مسمومیت نجات دهد.
ممکن است به دلیل ناخوشی، بارداری یا ماشین‌گرفتگی دچار تهوع شوید که درمان این نوع تهوع‌ها به عده پزشک یا داروساز است.
یک بیماری دارید
اگر دچار یک اختلال عصبی عضلانی مثل پارکینسون باشید، مشکل در بلع می‌تواند منجر به تجمع بزاق در دهانتان شده و جاری شود. پزشک متخصص می‌تواند به شما یاد دهد با چه روش‌هایی این مشکل را کنترل کنید، مثلاً یک‌تکه آب‌نبات سفت بمکید.
کمبود ویتامین B۳ دارید
نیاسین یا B۳ ویتامینی است که در ۴۰۰ واکنش آنزیمی بدن نقش دارد و کمبود آن پلاگرا نامیده می‌شود. پلاگرا می‌تواند باعث شود زبانتان به رنگ قرمز روشن دربیاید و ضمناً علائمی مثل استفراغ یا اسهال و ضمناً بزاق زیاد داشته باشید.
کمبود نیاسین عارضه‌ای نادر است؛ اما ممکن است میزان کمبود این ویتامین در بدنتان لب مرز باشد. مصرف مکمل نیاسین با تجویز پزشک می‌تواند سطح این ویتامین را در بدنتان متعادل کند.
عفونتی دارید
عفونت‌هایی مثل عفونت سینوس‌ها، گلودرد و یا عفونت لوزه معمولاً می‌توانند بدن را وادار کنند به‌عنوان راهی برای مبارزه با عفونت، بزاق بیشتری تولید کند. این عارضه اغلب موقتی است و علائم بعد از بهبودی برطرف خواهند شد.
بهداشت دهانتان کافی نیست
به گزارش وب گاه تبیان، اگر بهداشت دهانتان را به طور کامل و کافی رعایت نکنید ممکن است دچار پوسیدگی دندان یا بیماری لثه شوید. وقتی این عفونت‌ها در بدن روی می‌دهند، همان‌طور که گفتیم بدن مجبور می‌شود برای جنگ با این عفونت و التیام شما، بزاق بیشتری تولید کند. در چنین مواردی، اگر مشکل دندانی‌تان درمان شود، عارضه بزاق زیاد نیز درمان خواهد شد.
6 بیماری که از طریق بزاق دهان منتقل می‌شود
بزاق نقش مهمی در بدن ایفا میکند و در عین حال می‌تواند به حمل کننده عوامل بیماری‌زا تبدیل شود.
بزاق نقش مهمی در بدن ایفا میکند؛ بنابراین شناخت این بیماری‌ها و نقش بزاق می‌تواند خیلی از افراد را از خطر ابتلا به بیماری نجات دهد.
در این مطلب با ۶ بیماری که از طریق بزاق انتقال می‌یابند، بیشتر آشنا می‌شوید.
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان در بین بزرگسالان قابل سرایت نیست؛ اما از یک فرد بزرگسال به کودک منتقل می‌شود.
در این صورت باکتری‌های عامل پوسیدگی دندان به واسطه قاشق یا پستانک آلوده به بزاق فرد بزرگسال وارد دهان کودک می‌شوند؛ بنابراین والدین باید در مراقبت از کودکان مسائل بهداشتی را به طور کامل رعایت کنند. بنابراین افرادی که علائم این بیماری مانند افتادن دندان‌ها را دارند و اطرافیانشان باید دقت بیشتری در خصوص رعایت مسائل بهداشتی داشته باشند.
تبخال
تبخال در نتیجه آلودگی به ویروسی به نام هرپس سیمپلکس نوع ۱ ایجاد می‌شود.
بعد از یک بار آلودگی، ویروس تمام عمر در بدن باقی می‌ماند بدون این که علائم دائمی بروز دهد؛ اما در برخی شرایط مانند استرس، خستگی، آفتاب و ... ویروس فعال می‌شود.
تبخال نیز از طریق بزاق یا تماس با اشیای آلوده مانند لوازم سفره، لیوان، دستمال و ... سرایت میکند. این ضایعات کوچک تا زمانی که خشک نشده باشند، امکان انتقال دارند. مهم‌ترین مسئله این است که تبخال ممکن است باعث ایجاد تبخال تناسلی شود.
آنفولانزا
آنفولانزا یا گریپ یک بیماری عفونی تنفسی و بسیار مسری است که از طریق ویروس آنفولانزا بروز میکند و در بین مردم اپیدمی می‌شود. این ویروس از طریق استنشاق قطره‌های ریز بزاق، عطسه یا آب دهان فرد بیمار منتقل می‌شود. آنفولانزا از روز قبل از بروز علائم و تا ۷ روز بعد از آن قابل سرایت است.
هپاتیت B
هپاتیت B یک بیماری با منشاء ویروسی است که باعث التهاب کبد می‌شود. در بین برخی از بیماران یعنی حدود ۱۰ درصد از آن‌ها، ممکن است مزمن شده و باعث عوارض جدی مانند سیروز یا سرطان کبد شود. هپاتیت B از طریق خون و رابطه جنسی منتقل می‌شود.
آنژین باکتریایی
آنژین ممکن است ویروسی یا باکتریایی باشد. مسری‌ترین نوع آنژین باکتریایی و از نوع باکتری استرپتوکوک است. این بیماری از طریق تماس با ترشحات تنفسی و بزاق فرد آلوده منتقل می‌شود.
با رعایت برخی اصول بهداشتی مانند پرهیز از روبوسی با فرد بیمار، شست و شوی مرتب دست‌ها، عدم استفاده از قاشق و چنگال و لیوان مشترک و ... می‌توان از انتقال این بیماری پیشگیری کرد.
توجه داشته باشید بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت از شروع درمان آنتی بیوتیکی، فرد مورد نظر بیماری را انتقال نمی‌دهد.
گاستروانتریت
گاستروانتریت یا التهاب معده روده‌ای که با عنوان «ویروس معده» یا «آنفولانزای معده» نیز شناخته می‌شود، شامل عفونتی در دستگاه گوارش بدن است.
باید گفت که گاستروانتریت انواع مختلفی شامل گاستروانتریت ویروسی، باکتریایی یا انگلی دارد.
این بیماری اصولاً از طریق آب و مواد غذایی انتقال پیدا میکند؛ اما در عین حال به دلیل تماس و به‌ویژه تماس دست خیس با اثرات مدفوع نیز قابل سرایت است. هر آنچه که با دست‌ها قابل لمس هستند مانند دستگیره در، تلفن، مواد غذایی و ... عاملی برای انتقال خواهند بود. چون دست‌ها به سمت دهان رفته و ویروس در بزاق جا خوش میکند، یکی از ساده‌ترین و مؤثرین روش‌ها برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری شست و شوی مداوم و با دقت دست‌ها است.